‘Waar we naar toe moeten, is zuinige en zinnige zorg.’ Een recente uitspraak van minister Schippers? Helaas niet. Minister Borst-Eilers, bijgenaamd de minister van zuinige zorg (hier een link naar https://www.groene.nl/artikel/minister-van-zuinige-zorg), zette de zinnige (effectieve) en zuinige (efficiënte) zorg in de jaren negentig al op de politieke agenda. En juist in dat ‘zinnige en zuinige’ schuilt de kern van het probleem.
Want zeg nou eerlijk, zou je je kinderen zinnig en zuinig willen opvoeden? Kies jij – als je al keus hebt – een zinnige en zuinige huisarts? Vertrouw je je dementerende oma toe aan een zinnig en zuinig verpleeghuis? Nee, natuurlijk. Zorg kan niet alleen maar zinnig en zuinig zijn, dat begrijpt iedereen. Zorg is – de naam zegt het al – eerst en vooral zorgzaam. Zorgzaamheid is de essentie, het hart, van de zorg. Je kunt niet alles meten. Dat moet je ook helemaal niet willen. Goede zorg levert naast geld en gezondheid, ook zaken op als geluk, zingeving, verbondenheid, voldoening in ons werk.
Zorg is als een stevige kruk op drie poten: zinnig, zuinig en zorgzaam.
In de reacties op mijn blog las ik ook enkele teleurgestelde: ‘Jij bied ook al geen oplossing’. Het is een begrijpelijke, menselijke reactie: naar boven, achter en opzij kijken. Wie gaat dit oplossen? Ik zal eerlijk met u zijn. Ik heb jaren met collega’s aan de koffie automaat staan mopperen voor ik doorhad dat dit probleem mijn probleem is, en ik zelf verantwoordelijk ben voor het vinden van een oplossing. En ja, vanzelfsprekend heb ook ik dé oplossing niet. Die bestaat namelijk niet.
Het antwoord op de vraag ‘hoe moet dat dan?’ bepaalt ieder voor zich. Het maakt nogal verschil of je als lid van de Raad van Bestuur bij de zorgverzekeraar aan tafel zit, of je achter de receptie zit en de mensen mag ontvangen, of dat je, zoals ik, als psychiater binnen een multidisciplinair team werkt. Maar voor ons allemaal geldt dat wij, binnen onze invloedsfeer, kunnen bijdragen aan de kwaliteit van zorg.
Hoe?
Dus. Blijven we ons positioneren als slachtoffer van het systeem? Blijven reactief afwachten? Tegen beter in hopen dat een ander het oplost? Of kiezen we ervoor om proactief de controle over ons eigen werk weer terug te krijgen? Durf.
Deze blog verscheen eerder op de site van Arts en Auto