De zorg bevindt zich de afgelopen jaren in een permanente ‘code rood’, en zicht op betere tijden lijkt er nog niet te zijn. Hoe komen we uit de impasse? Wat hebben zorgmedewerkers – alle medewerkers, niet alleen zorgverleners, maar ook mensen met ondersteunende en leidinggevende taken – nodig om weer te gaan werken vanuit visie, en weer ‘gewoon’ goede zorg te leveren?
Ik doe een gooi: VVV. Meer vertrouwen, vrijheid en verantwoordelijkheid. VVV als bewegwijzering naar betere zorg.
Vertrouwen
Goede zorg begint met gerechtvaardigd vertrouwen. Voor de héle zorgketen: de zorgverzekeraar vertrouwt de zorginstelling, het bestuur vertrouwt het management, het management vertrouwt de zorgprofessional, en de zorgprofessional vertrouwt de patiënt. En omgekeerd. Meer vertrouwen geven betekent minder controle, minder regeldruk en administratielast en meer betrokkenheid bij ons werk.
Maar wacht eens, meer vertrouwen? Kan dat zomaar? Wordt daar dan geen misbruik van gemaakt? Ja, door een enkeling. In 2015 is voor 11 miljoen aan fraude in de zorg geconstateerd. Dat lijkt veel geld, maar aan de andere kant: het is slechts 0,015 procent van het totale zorgbudget. Het gros is sterk gemotiveerd om goede, eerlijke zorg te leveren. Bovendien gaat het om gerechtvaardigd vertrouwen. Dat betekent dat de kwaliteit en het resultaat van de zorg inzichtelijk moet zijn. En daarbij, laten we als professionals vooral ook aan elkaar verantwoording afleggen.
Vrijheid
Zodra we meer vertrouwen krijgen, hebben we ook de vrijheid om ons vak ‘terug te pakken’. Vrijheid betekent professionele autonomie, en meer regelruimte en beslissingsbevoegdheid daar waar het hoort, dicht bij de werkvloer en in de relatie tussen zorgverlener en patiënt (en zijn naasten). Dit stelt ons in staat om de patiënt daadwerkelijk centraal te stellen en zorg-op-maat te leveren.
Ben jij leidinggevende? Durf de controle dan eens los te laten en meer coachend en dienend te werken. Faciliteren, adviseren en ondersteunen: dienend leiderschap. Zorgverleners die minder gemanaged worden en meer zelf mogen organiseren (let op: dat is iets anders dan alles zelf maar moeten doen zonder fatsoenlijke ondersteuning) voelen zich meer betrokken en verantwoordelijk voor de zorg, en hebben minder vaak last van een burn-out.
Verantwoordelijkheid
Iedereen is verantwoordelijk voor zijn of haar aandeel. Zorgprofessionals zijn verantwoordelijk voor de zorg, leidinggevenden voor de organisatie, en zorgverzekeraars voor een eerlijke verdeling van gemeenschapsgeld. Al die controlerende overleggen en discussies kosten bovendien veel tijd. Met meer vrijheid, vertrouwen en verantwoordelijkheid komt juist tijd vrij om met de patiënt bezig te zijn.
Parallel proces!
Tot slot, het is een parallel proces: én-én. We willen maar wat graag dat onze patiënten meer eigen regie gaan voeren en verantwoordelijkheid gaan nemen. We willen samen beslissen. En dan zouden we dat zelf niet doen? Dat valt niet uit te leggen. Laten we onze eigen kracht en beroepstrots hervinden, de verantwoordelijkheid terugpakken en medeverantwoordelijk zijn van alles wat zich binnen onze eigen organisatie en verder in de zorg afspeelt.
Deze blog werd eerder gepubliceerd bij Arts en Auto.